Unos Artículos De Alejandro Lichauco Y Señor Guillermo Gómez Rivera

OLVIDEMOS LAS ELECCIONES, COMPLETEMOS LA REVOLUCIÓN INCONCLUSA DE BONIFACIO.
por Alejandro Lichauco
05/14/2007
(Para conocimiento de los suscritores del foro HISPANO-FILIPINO transcribimos, traducimos al español y comentamos, este comentario contundente del escritor filipino, Alejandro Lichauco, en el diario TRIBUNE de Manila de 14 de mayo 2007. Guillermo Gómez Rivera)

1. DE LOS POLÍTICOS PINOYES NADA SE PUEDE ESPERAR
El único servicio que nos dio la campaña electoral fue informarnos, de forma abundantemente clara, que la nación (filipina) nada puede esperar del establecimiento político que tiene en cuanto a la solución del viejo problema que ha deshumanizado a la inmensa mayoría de filipinos y hacer de esta "única nación cristiana (católica) del Asia" un desastre humano.

Con el hambre oficialmente documentado en 30 provincias con 8 de 10 familias filipinas oficialmente señaladas como famélicas;
con al avance económico de Laos, Cambodia y el Vietnam que va muy por encima del de Filipinas cuando, 40 años antes, era todo lo contrario; con un gobierno que ahora se conoce como el más corrompido en Asia; con miles de filipinos que se van muriendo al año de aflicciones curables por la incapacidad de pagar por el precio las medicinas a ellos recetado; con pedazos respetables del territorio nacional que se ceden a los elementos que quieren dismembrar (a guisa de "federalización Solfed – Manny Faelnar" GGR) el territorio de esta República; NINGUNO de los candidatos, ninguno de los partidos políticos, que ahora se presentan en estas elecciones se ha molestado en siquiera pensar y formular un programa cohesivo de gobierno que haga alguna mención de estos cinco críticos problemas nacionales y se aproxime a afrontarlos con alguna solución viable.

2. ELECCIONES INTERVENIDAS, COLONIALES WASP USENSES
Como observó la Senadora Miriam Defensor Santiago, esta campaña (electoral) no se ha tratado de nada más que de comprarse el camino hacia la consecución de un puesto político para beneficio propio. Eso, ¡y nada más! ¿Cómo hemos de explicar tal estado de cosas? La respuesta, de fondo, es que desde aquel tiempo en que el imperialismo WASP usense nos arrebato la independencia ganada por la revolución iniciada por Andres Bonifacio (en 1896), este país siempre quedó como una colonia virtual de poderes internacionales.
(Aquí se ve que hasta el mismo Alejandro Lichauco evita señalar directamente a Norteamérica, o a los norteamericanos WASP, como el poder responsible de este predicamento filipino. El Presidente Hugo Chávez de Venezuela no se equivoca cuando califica al imperialismo WASP usense como el más asesino de todos los imperialismos que pasaron a la historia. GGR)

3. SOBERANÍA INEXISTENTE, INDEPENDENCIA FALSA
La independencia en 1946 (supuestamente dada por los WASP usenses a los filipinos, ggr) no devolvió de verdad la soberanía (robada de los filipinos por los invasores WASP usenses (EE.UU.) desde 1899, ggr), a los Filipinos. Esa soberanía ha quedado esencialmente en manos de los WASP usenses (EE.UU.) y en manos de las agencias internacionales controladas y gobernadas directamente por el gobierno WASP usense

4. EL DAÑINO DODDS REPORT
Y ¿el objetivo americano (WASP usense)? Ese objetivo WASP usense fue detallado en un documento oficial del Departamento de Estado WASP usense conocido como el "Informe Dodds" que fue aprobado en 1946 por la Administración del Presidente Harry Truman.
(Es decir, el dañino "Informe Dodds" fue aprobado en el mismo año de 1946 cuando se daba la "Independencia" a Filipinas por el President Truman, masón del grado 33, que también fue el que ordenó se hechase la bomba atómica sobre Hiroshima y Nagasaki, Japón)
Y el objetivo del "Informe Dodds" era prohibir la industrialización de Filipinas desde su "independencia en 1946" y esencialmente mantener a la economía filipina como una de nada más que de materiales en bruto (raw materials economy).
El "Informe Dodds" es la evidencia ampliamente documentada del gran estadista filipino, el senador Claro M. Recto, para exponer la política anti-industrial WASP usense en contra del desaroollo económico de Filipinas desde el mismo año de su supuesta independencia benévolamente otorgada por EE.UU.. También fue el documento expuesto por el Dr.Salvador Aranetaen un libro, "America’s Double-cross of the Philippines", que escribió cuando se auto-exilió en el Canadá. El mismo informe dañino fue la base de un discurso que el senador Claro M. Recto pronúnció en la "Columbian Associtaiton" en las postremerías de los años 1950. Este mismo informe fue expuesto por el Presidente Marcos en las postremerías de los años 1970 cuando acusó a sus propios tecnócratas y al Grupo IMF-WB (Fondo Monetario Internacional y el Banco Mundial) de sabotearle el programa de industrialización que quería poner en ejecución. También fue expuesto, este informe, por el Secretario José concepción de la DTI en 1989. También fue expuesto y confirmado pro el ahora depuesto Presidente Joseph Estrada inmediatamente después de su triunfo electoral en una entrevista con el semanario Asiaweek.

5. PPS/23=POLÍTICOS TÍTERES DEL WASP USENSE
Y, ¿cómo se aseguraron los altos mandatarios del gobierno WASP usense en política anti-industrial para la economía de Filipinas? Pues, asegurándose primeramente que este país, Filipinas, siempre quede bajo el poder de una clase política local que esté bajo el control de Washington. Eso de controlar a esta clase política (es decir los políticos actuales) de Filipinas también está detallado en un docomento del Departamento de Estado WASP usense que se conoce como el documento PPS/23.

EL RESULTADO DE LA POLITICA WASP USENSE EN CONTRA DE LA INDUSTRIALIZACIÓN DE FILIPINAS, TAL COMO NOS LO PUSO EN EJECUCIÓN EL DEPARTAMENTO DE ESTADO USENSE TIENE UN NOMBRE. SE LLAMA PPS/23. (Son tan sistemáticos que hasta la destrucción de la economía. La soberanía y la libertad filipinas tiene un nombre, un archivo, que se llama PPS/23. Lo terrible es que los filipinos que alardean de ser esclavos de los WASP usenses son tan ciegos que no lo ven. Por eso son ex-filipino. Por eso son traidores y enemigos de Filipinas.GGR)

6. PPS/23: CAUSA DEL DESEMPLEO Y EL HAMBRE MASIVOS EN FILIPINAS
El resultado desde luego de la PPS/23 para Filipinas es el desempleo masivo, la pobreza masiva y el hambre que va creciendo. Y con el desempleo masivo, la pobreza masiva y el hambre en crescendo, todos los males sociales siguen: la corrupción, la anrquía, la criminalidad, la insurgencia, las drogas, la inestabilidad y tantos otros problemos sociales que desafían la mente.
Todo ese tinglado destructivo no nos indica su causa. Pues la causa de todos esos males impuestos sobre los actuales filipinos tienen por causo, por origen, la clase de lideres nacionales que viven en temor mortal del gobierno en Washington y la CIA. Por ese temor al gobierno asentado en Washington DC y a la CIA, los actuales caudillos filipinos están ya programados para callarse y dejar de hacer la menor cosa que les pueda poner en mal con el gobierno WASP usense.
Ese temor de esclavos es lo que nos explica la manera escrupulosa en que tanto los candidatos de la administración, como los de la oposición, evitan hablar de las cuestiones substantivas, particularmente la causa colonial de la pobreza y el hambre, problemas de donde emanan todos los otros problemas que hacen padecer a los filipinos en general.

¡Conclusión? Dejémonos de elecciones y procedamos a organizar a nuestro pueblo camino al triunfo de la inconclusa revolución de Andres Bonifacio.
(Andrés Bonifacio, un mestizo de español que se hizo masón, fue el fundador del Katipunan y cuando ya cumplió con su cometido, los WASP usenses, mediante las logias locales de la Masonería, lo mandaron asesinar por encima del Presidente Emilio Aguinaldo que, por ser igualmente masón (del que luego se retractó poco antes de morir) y verse igualmente amenazado e intimidado por los espías WASP usneses aqui, personificados por Dean C. Worcester desde 1882. Es por eso que el ,emcopmadp Aguinaldo, tuvo que tolerar dicho asesinato a machetes, muy a la manera masónica, de Andres Bonifacioo y su hermano Procopio, como luego tolerar sin protestar que se le echen a él la culpa de asesinato tan sangriento y tan traidor como audaz. El asesinato a machete masónico del Gral. Antonio Luna es también trabajo de Worcester y el espionaje WASP usense ya metido en las logias filipinas desde 1882. Este otro asesinato sangriento de un caudillo militar filipino que frustraba el avance de las tropas usenses también se le aduce al mismo Presidente Emilio Aguinaldo. GGR)

Ambos los candidatos de la administración como de la oposición deben considerarse parte de esa "clase de colaboradores" engendrados por la PPS/23 del Departamento de Estado WASP usense.

Es el origen y la causa del problema de Filipinas. Y es precisamente esa verdad la que le quita todo significado a las actuales elecciones.
Y añadimos: además del desempleo y la pobreza masivos, la injustificada imposición del inglés obligatorio en las escuelas y en los colegios pagados por contribuyentes filipinos. Tras cornudos, bien apaleados. ¿Mabuhay?

*******

FORGET ELECTIONS, COMPLETE BONIFACIO"S UNFINISHED REVOLUTION
By Alejandro Lichauco
M.D.Tribune

The singular service rendered by the election campaign has been to make it abundantly clear that the nation can’t possibly expect the political establishment to address the age-old problems that have dehumanized the overwhelming number of Filipinos and made of this "only Christian nation in Asia" a humanitarian disaster.
(1) With starvation officially recorded in 30 provinces, with 8 out of 10 Filipino families officially acknowledged to be living in hunger conditions, (2) with the once Stone-Age economies of Laos, Cambodia and Vietnam outperforming a Philippines that only 40 years ago stood out as the preeminent economy in Southeast Asia, (3) with a government now ranked as the most corrupt in the region, (4) with thousands dying of curable afflictions every year for sheer inability to pay for prescription drugs, (5) with sizable chunks of the national territory handed over to elements out to dismember the republic (through a Solfed-Manny Faelnar Federalization, ggr)— with all these, not a single one of the political parties in electoral contention has bothered to craft and think out a cohesive program of government that would even as much as hint at an organized and comprehensible approach to the national crisis.

As Sen. Miriam Santiago observed, this campaign has all been about buying one’s way to political office and nothing else. How does one explain such state of affairs? The answer, at bottom, is that since the time American imperialism snatched the nation’s independence from Bonifacio’s revolution, this country has remained the virtual colony of international powers.

Independence in 1946 actually didn’t hand over and transfer national sovereignty to the Filipinos. That sovereignty has essentially remained with the US and the international agencies which the US government controls and directs, the most prominent of which are the IMF, the World Bank and the WTO.

And the American purpose? That purpose was enunciated in an official document of the US State Department, known as The Dodds Report and approved by the Truman administration in 1946.
The objective of The Dodds Report? To prevent the Philippines from industrializing and to preserve it essentially as a raw material economy.

Evidence of what Recto described as "America’s anti-industrialization policy for the Philippines" has been amply documented. It was documented by the late Dr. Salvador Araneta who revealed and exposed the existence of The Dodds Report in a book he wrote while in self-exile in Canada. It was documented by Claro M. Recto in a historic speech he delivered at the Columbian Association in the late 1950s. It was exposed by the strongman Marcos in the late 1970s when he accused his own technocrats and the IMF-WB Group of undermining his industrialization program. It was exposed by former DTI Secretary Jose Concepcion in 1989. It was so alleged and confirmed by deposed President Joseph Estrada immediately upon his election in an interview with Asiaweek.

And how did the US government manage to suppress the industrialization of the economy? Primarily by ensuring that this country remained under the leadership of a political class which Washington could control. That too was US official policy and embodied in a State Department document known as PPS/23.
The result of America’s anti-industrialization policy as implemented by State Department policy known as PPS/23?
The result is, of course, massive unemployment, mass poverty and the rising hunger. And with massive unemployment, mass poverty and rising hunger, everything follows: corruption, lawlessness, criminality, insurgency, drugs, pervasive unrest and just about every social problem you can think of.

That, however, doesn’t take us to the bottom. At bottom is a class of national leaders living in dreadful fear of Washington and the CIA, manifestly determined never to say anything or do anything that could possibly throw them out of favor with the US government.

That is what explains the scrupulous care with which the candidates of both the administration and the opposition avoid any discussion of the substantive issues, particularly poverty and hunger. A discussion of the issues will lead to exposing the connection between US imperialism and the problem of poverty — the mother of problems from which all other problems come.

Conclusion? Forget the elections and proceed to organize the people toward the completion of Bonifacio’s revolution. Only that revolution can set us free to discuss the issues that matter. Only when we are finally independent and sovereign as a nation shall we be free to elect leaders who would talk the path of a Quezon, a Recto and a Diokno or even a Hugo Chavez or a Nasser as Bonifacio and Mabini had envisioned.

Both the administration and the opposition must be seen as part of that "collaborator class" created by PPS/23 of the US State Department.

That is what’s at the bottom of our problem. And that’s what explains the meaninglessness of the elections.

*******

MGA INULÓL NA MGA "TAGALISTA" (TAGALISTAS ENGAÑADOS)
ni Guillermo Gómez Rivera ng Academia Filipina

Yung mga nagsasabi an silá'y "Tagalista" pero cumacalaban sa wicang Español ay 'di mga tunay na mga Tagalista. Ang mga huwád na mga "Tagalistang" itó ay mga nilinláng at inulól ng mga imperialistang Kanong WASP dito, tulad ni Dean C. Worcester mulá nuong 1907.

============ ========= ========= ========= ======

Los que se dicen "tagalistas" y se ponen en contra del idioma español no son verdaderos tagalistas. Son productos de la ignorancia sobre Filipinas y el Tagalog implantado aqui desde 1900 por el malvado colonialista Dean C. Worcester. ¡Mga waláng alám itó!

============ ========= ========= ========= ======

Alám ng tunay na Tagalista na limáng libong salitáng ugát ng Tagalog, mulá sa walóng libo, ang minana nitó sa wicang Español. ¿Bakit cacalabanin nilá ang wicang Español? ¿Papalitán ba nilá ang limáng libong salitáng ugát na itó ng mga salitáng inglés na hindí sinusulat ayon sa pagbigcas ng mga itó?

Mukháng natiguil ná ang paglikhá ng mga salitáng purista na casíng pañgit ng salitáng "salung puwit" para palitán lamang ang Español na "silla" (silya). Ang pinapasoc nitóng mga Tagalista ñgayon sa wicang Tagalog ay ang mga salitáng Inglés na saluñgát sa catañgíang fonetica ng wicang Tagalog at ng lahát na mga wicang catutubo nitóng capuluán. Mga hañgál, ulól, tacsíl, torpe, at ignorante lamang na mga "Tagalista" ang gumágawa ng cabalbalán at pagbababoy na ganitó sa cadalisayan ng wicang Tagalog, batayán ng Filipino.

============ ========= ========= ========= ======

El verdadero tagalista debe saber que de los más de 8,000 palabras raíces del tagalo, 5,000 mil son españolas! ¿Cómo pueden irse en contra del idioma español? ¿Pretenden sustituir estas 5,000 palabras raíces españolas, con palabras en inglés o inventar estupideces como "salung-puwit" (coge-culo)?

Estos "tagalistas" hispanófobos son los verdaderos enemigos del idioma tagalo porque aceptan y otorgan la imposición del entero alfabeto inglés en el idioma tagalo como base que es del idioma Filipino.

============ ========= ========= ========= ======

Itóng mga Tagalistang nag-áacsaya ng panahón upang lumikhá ng mga salitáng pañgit tulad ng "salung puwit" (silla) at "salung tae" (inodoro) o nagpúpumilit na ipasoc sa Tagalog ang antifonéticong alfabeto ng wicang Inglés ay ang mga tunay na calaban ng Wicang Tagalog, ang batayán ng Filipino. Itó silá ang mga tacsíl dahil silá'y guinawáng ignorante, inulól, guinawáng mga torpe, sa Hispánicong mana ng Wicang Tagalog upang itó'y maguíng sapát na instrumento upang harapín ang pagpilit dito ng wicang Inglés ng mga mananacop na mga colonialistang Kanóng WASP.

At cusang magtatago o mawáwalà ang mga huwád na mga Tagalistang itó na macá-Inglés capág silá'y hinaráp ng catotohanang binúbuó ng mismong wicang Tagalog sa casaysayan at evolución nitó.

============ ========= ========= ========= =====

Pero estos despistados, cuando se les confronte con la verdad, ya cambiarán o desaparecerán por ignorantes y traidores al mismo idioma tagalo.

GUILLERMO GÓMEZ RIVERA
Dating Secretario ng Komite ng Wikang Pambansa, Con-Con, 1971-73

*******

ANG CARAHASÁN SA HISTORIA NG FILIPINAS (1)
ni Guillermo Gómez Rivera
Academia Filipina de la Lengua
Correspondiente de la R. A. E.

I. ANG CASALUCUYANG PANAHÓN
LA SITUACIÓN DEL ACTUAL PUEBLO FILIPINO NO ES HALAGADORA PORQUE LA MAYORÍA SE ENCUENTRA EN LA MÁS ABYECTA POBREZA E IGNORANCIA GRACIAS A LA FORZOSA IMPOSICIÓN DEL IDIOMA INGLÉS.

A. ANG SITUACIÓN NG FILIPINO ÑGAYÓN
Ang panahón ng pananacop ng mga Kanó sa casaysayan ng Filipinas, may dalawáng capítulo:

(1) Nang silá’y directang namamahalà, ---pagcatapos niláng sinalacay ang capuluán at agawin itó sa pamamahala ng Unang República ng Filipinas ng mil ocho cientos noventa y otso (1898), na pinamunúan ni Presidente Emilio Aguinaldo, at;

(2) Nang silá’y patagóng namamahalà, ---samantalang may nacaupó na mga Presidenteng Filipino sa Malacañáng sa paniwalang lubós na malayà ang bansáng Filipinas. Itó'y guinágawa nilá hangáng ñgayon upang mapagsamantalahan ang economía at licás-yaman ng mga Filipino.

(3) Ang pagpapaíral ng isáng "democracia" sa wicang Inglés na lumálabas na huwád dahil sa dayaán sa mga pambansáng mga elección at plebisito mulá sa panahón ni Presidente Corazón "Cory" Cojuangco Aquino hangáng sa casalucuyan.

B. ANG PACANÂ
Ang mga Kanô, at maka-Kanô, gumagawâ ng propaganda upang makuhâ nilá na maniwalâ ang sambayanáng Filipino na ang caniláng bansá’t gobierno ay tunay na malayà at democrático.

Ang propagandang itó guinagawâ sa pagturô sa mga paaralán ng isáng huwád na casaysayan ng Filipinas upang lumabás na mabañgó at mabaít ang mga Kanó samantalang pinagbabawal na pag-usapan
kung kailan nagsimula ang Estado at Concepto ng paguiguing Filipino.
Sinasabi ng propagandang itó na dahil sa mga Kanô nakamit ng mga Filipino ang kaunlaran sa pag-iisip, sa edukasyon (academic freedom), sa sariling pamamahala, sa política, sa cultura, sa wikâ at sa ekonomiya.

Dinídiin nang mismong propagandang itó na ang mga pañgulong Filipino sa política at sa gobierno ñgayón, may cayang magpasiá ng malaya na waláng paghihimasoc ng mga Kanong WASP sa pamamaguitan ng caniláng mga CIA at ng caniláng mga banco tulad ng World Bank at International Monetary Fund at mga pahiwatig ng caniláng Department of State mulá Washington D.C.

Ang mga naihalál na Presidente ng bansáng malayà. Kunô, sa pagdesición tuncól sa mga básicong "isyu" ng política na may caugnayan sa diplomacia sa ibáng bansá ng mundo, sa educación, sa ideología, sa wicâ at sa economía.

Pero, ang propagandang itó na guinagástusan ng mismong mámamayang Filipino ay hindí totoó dahil:

(1) Pinipilit, at napipilitan, ang pámahalaang Filipino na mañgutang sa mga banco ng mga Kanô. Ang pagpasiya sa pañguñgutang ay napasailalim ng pagdictá at paghawac ng mga Kanong WASP (White Anglo Saxon Protestants) sa pera ng Filipinas. Ang turing sa sarili nitóng mga WASP ay amo ng mga Filipino.

(2) Cusang pinipilit ng Kanô ang Presidente ng Filipinas, casama ng ibá páng mga matataás na nanunungculan sa gobierno Filipino, na mañgutang ng malakí sa mga banco na hawak ng mga Kanô, upang maari niláng mapagdiktahan ang mga itó ng gusto nila.

(3) Ang política sa economía ng bansáng Filipino ay hawac din ng mga WASP dahil hawac nilá ang precio ng electricidad at gasolina sa capuluán. Dahil dito, ang halagá ng pera ng mga Filipino ay bumabagsác capág tumátaas ang halagá ng dolyár. Ang efecto nitó ay ang paghihirap ng halos lahát ng mga Filipino, lalo na ang caramihang waláng caya at umaasa lamang sa caniláng pagtatrabajo o paglalacô.

(4) Ang políticang panlabás (foreign affairs) ng Filipinas ay hawak din nilá. Itó ang laguing daíng ni dating Senador Claro Mayo Recto ng Batangas.

(5) Patí ang política sa cung anóng wicà ang gagamitin na oficial sa gobierno at páaralan ay hawac din nilá dahil pinipilit nilá ang paggamit ng wicang Inglés sa ibabaw ng paggamit ng wicang Filipino. Ang pagpilit ng Inglés ay may relación sa pínacamalaking exportación ng mga Kanó sa capuluán na siyáng mga película, casama ang caniláng música na nasa mga CD, cassete tape, at vídeo. Wal< silang pakialám cung mamatáy ang indústria ng películang Filipino casama ang música at wica ng mga itó.

(6) At upang manatiling máasa-ibabaw ang paggamit ng Inglés, pinasoc pa díumano ng mga catutubong alipin nitóng mga Kanóng WASP ang mismong Alfabeto ng Inglés sa wicang Tagalog, o Filipino, upang mawasac ang pinagbábatayan nitó bilang lenguaje na fonético na may sariling carapatán.

Dahil sa ganitóng calagayan, ang mithiing Filipino tuñgo sa págmamahal sa sariling wicâ at bansâ, at sa caunlarán ng mga itó, naúuwi palagui sa pañguñguracot sa loób ng pámahalaán at sa pagdustá at pagpahirap sa nacacaraming Filipino sa caniláng cabuhayan. Ang mga nasa poder, nagpapayaman na lang ng walá mang anóng delicadeza at pacundañgan sa capuà.

At nangyayari itó dahil ang acción at administración ng mga magcacasunód na mga Presidente ng Filipinas, nagapos sa tinatawag na neocolonialismo. Ang caniláng mga mithiing pangsocial, pinipiguilan ng mga WASP mulá sa malayò.

Dahil dito, naguiguing practical sa canilá ang mañguracot na láng ng waláng freno, waláng tacot at pacundañgan. At bahala ná ang ibá diyán!

¿Bakit nagcaganitó ang problema ng bansáng Filipinas? ¿Papaano malúlutas itó? Ang sagót ay nasa pag-aaral ng tunay na Historia ng Filipinas dahil máy casabihán na 'ang hindí marunong lumiñgón sa pinangaliñgan, 'di macacaintindí ng casalucuyan at hindí macacaratíng sa paroroonán.'

II. ANG MGA DUMATÍNG SA FILIPINAS
PARA CONOCER LA MENTE FILIPINA ES NECESARIO SABER QUIÉNES LES HIZO EL BIEN Y EL MAL.

Ang carahasán ay ugali ng táo na waláng catuwiran. Ang capuluáng kinikilala ñgayón na Filipinas, Pilipinas, o Philippines, pinuntahán ng ibá't-ibáng mga bansâ o nación.

Ang mga bansáng itó ay (1) Ang Árabe, o Arabo, (2) ang Americanong White Anglo-Saxon Protestant o WASP, (3)ang Español, (4) ang Chino, (5) ang Inglés, (6) ang Japón, o Hapón, (7) Ang Holandés, at (8) ang mga Hindu o Bombáy na tagá-India.

Ang kiníkilala na mga catutubo ng capuluáng itó ay ang mga táong may lahing Ita, Malayo, Indonesio, at Polinesio casama ang mestizo nitó. Ang salitáng 'catutubo' sa wicang Inglés ay "Native Indian, Injun, o Indigenous". Sa wicang Francés, "Indigene". At sa wicang Español, "Indio, Natural, o Indígena". Ang salitáng ugát ng mga salitáng "Indigenous", "Indigene", at "Indígena" ay isá lamang. At itó ang salitáng "Indio" na ang ibig sabihin ay Catutubò.

(1) ANG ÁRABE O ARABO.
LA INFLUENCIA MUSULMANA SE LIMITA A SOLAMENTE DOS PUNTOS EN EL SUR DE FILIPINAS, JOLÓ, Y COTABATO.

Ang pagdatíng ng mga Arabo sa bandáng timog ng Filipinas ay waláng carahasán. Silá'y dumatíng bilang mga misionero ng Islam at mga negociante. Nacuha niláng pairalin ang Islam, o paguiguing Moslem o Moro, sa íilang mga tribu sa Mindanáo at Sulú.

Ang maaaring maituring na carahasán sa canilá ay ang pagtatág ng institución ng pañgañgalipin (esclavitud o slavery) bilang isáng clase social. Tinuturo ng Al Korán, ang Librong Sagrado ng mga Moslem, na ang institución ng esclavitud (slavery) o pañgañgalipin ay dapat panatiliin. Puedeng pagaanín pero hindí puedeng alisín. (p.212 "Pensare la storia" ni Vittorio Messori , Milan, Italia, 1995).

Ang institución ng pañgañgalipin ay may dahiláng pang-economía. Ang alipin para sa mga Moros ay pera dahil guinagamit nilá ang alipin na pambayad cung silá'y may bibilhín. Bagamát guinagamit din ang mahahalagáng mga alhajas, guintô, perlas, at tela bilang pera, ang pínacamahalagá sa lahát na pera ay ang alipin.

Itó ang dahilán cung bakit palaguing sinasalacay ng mga Moros ang mga Estado ng mga Visayà, Bicolano, Tagalog, Ilocano, at ibá pá bago dumatíng ang mga Español at sa halos cahabaan ng panahón na naguíng colonia at provincia ng España ang capuluáng Filipinas.

Ang mga dating mga Estadong Étnico, o Catutubò, cailañgang magbayad ng buwís sa mga Moros sa Joló (Sulú) at Cotabato cung ayaw niláng madamá ang madugóng pagsalacay. At ang buwís na cinocolecta ay ang isáng bilang (limampû o isá, dalawá, o tatlóng daáng katáo) ng mga alipin. (Basahin ang librong "Social History of the Philippines" ni Edgar Maccoy at De Jesús. Basahin dín ang "Sulu Trade" ni Tingting Cojuangco. Basahin din ang bagong libro ni James Francis Warren, "The Global Economy and the Sulu Zone: Connections, Commodities and Cutlure", New Day Publishers, QC, 2000).

(2) ANG MGA AMERICANONG WASP.
TRAS EL DAÑO QUE HICIERON A LOS FILIPINOS EN TODOS LOS SENTIDOS, LA ÚNICA REPARACIÓN ES HACER A FILIPIAS UN ESTADO MAS DE SU FEDERACIÓN.

Ang pag-ocupá ng mga Kanóng WASP sa Filipinas hindí mapayapà. Dumatíng silá sa capuluán bilang mga aliado ng mga naghíhimagsic na mga Filipino laban sa pámahalaan ng mga Español.

Pero ng lumayas ná ang mga Español, sinalacay nilá ang República de Filipinas ng mil ocho cientos noventa y ocho. Ang digmaang Kanó-laban-Filipino sinimulán ni Private William Grayson noóng 4 de febrero de 1899. Pinagbabaríl ni William Grayson ang mga sundalong Filipino sa may tuláy ng Santa Mesa at San Juan upang 'di maiwasan ang pagsicláb ng digmaan laban sa unang República de Filipinas. Alám ng mga Kanó na matatalo nilá itó sa bandáng hulí.

Nang coconti pa lamang ang mga sundalong Kanó sa capuluán, pinagpápangap nilá na silá'y aliado ng unang República laban sa mga Kastilà o Español. Ñgunit nang dumatíng sa bandáng hulí ang marami pang sundalong Kanò, cusa niláng inumpisahán ang guerra laban sa mga Filipino.

Ang intención nilá ay: cunin ang reserva sa pilac at guintó ng Filipinas na may halagáng lampás ng isándaang bilyóng dolyár ($100 Billion), at; sacupin ang capuluán.

Capág nadominá nilá ang Filipinas sa pamamaguitan ng wicang Inglés, itó'y maguiguing mercado ng caniláng mga producto (mga película, libro, periódico, cd, vídeo, etc.) at cultura. At ang bansá'y maguiguing neocolonia ng explotación ng trabajong mura ang bayad at explotación ng licas yaman o recursos naturales ng mga Filipino at ng caniláng capuluán. Ang nabanguít na ninacaw na pilac at guintó ng mga Filipino noóng 1899 ng bumagsác ang Malolos ay ipon ng mga mismong Filipino mulá sa comercio ng mga galeon na tumagál ng dalawándaan at labínlimang taón. (215).

Ayon sa isang historiador na Kanô, si James B. Goodno, autor mga Librong 'The Philippines, Land of Broken Promises' (p.31), "icá-anim na bahagui ng buóng populación, o población, ng Filipinas ang pinatáy, sa madugóng "massacre" ng mga militar at sundalong Kanó na WASP" mulá 1898 hangáng 1907.

Ayon kay Soledad Vital de Luna, pañgalawáng asawa ng bantóg na pintor na si Juan Luna, "ninacaw ng mga militar at sundalong mga Kanóng WASP ang reserva sa pilac at guintó ng República de Filipinas (na ang halagá nitó ay lampás sa isándaang bilyóng dolyár ---$100-B---), ng bumagsác ang Malolos sa caniláng mga camáy pagcatapos na lihim at patacsíl niláng pagpapasláng kay General Antonio Luna sa Cabanatúan, Nueva Ecija. Sa mga mismong tacsíl na mga Filipino noón." ggr_flamenco@hotmail.com

(3) ANG MGA ESPAÑOL.
DIGA LO QUE SE DIGA, FUNDARON EL ESTADO FILIPINO DEL CUAL PROVIENE LO FILIPINO Y TODO LO QUE ES COMO PUEBLO, IDENTIDAD, CULTURA Y CONCEPTO.

Nang dumatíng sila, mapayapa na lumapit silá sa mga catutubong hari ng mga catutubong caharián upang alukín ng naúna ang hulí ng mga sumúsunod: (1) maguiguing cristiano católico silá, at (2) magpapasacop sa hari ng España bilang mga "citizens" o vasallo nitó.
Capalít sa mga pag-aalóc na itó, pinañgaco din ng mga Español na oorganizahín ng mga fraile nilá ang bansá sa pamamaguitan ng pag-papabago ng mga barangáy bilang mga barrio, ang pagsasamasama ng íilang barrio bilang mga municipio, ang pagsasamasama ng íilang mga municipio bilang mga provincia, at ang pagsasamasama ng mga provincia bilang isang Estado Filipino na mapápasa-ilalim sa autoridad ng Corona at Hari ng España na kinácatawan ng Gobernador General.

Ang magtataguyod ng organizacióng itó ay ang mga fraile at íilang mga autoridad civil at militar na Español.

Maliban nitó, dadalhán nilá ang capuluán ng maíz, tubos o cañas de azucar, tabaco, café, cacao, cacahuete (manî), camote, casava, ube, gabi, lancâ, papaya, guayaba (bayabas), guayabano, caimito, avocado, cebollas, tomates, trigo, at iba pa.

Dadalhán rin nilá (mga Español) ang capuluán ng: (1) araro at asarol; (2) ng carabáo at cabayo casama ang ibáng mga gamit at taním-producto na pang-agricultura at pang-indústria. At dadalhán rin nilá ng, (3) caniláng carunuñgan sa arquitectura, comercio, medicina, educación, at tecnología.

Ang mga napadpád na mga Español ay coconti lamang (14,000) cung icucumpará sa bilang ng mga catutubò (600,000 hangáng 5,000,000). At ang pátacaran na tinacdá ni Miguel López de Legazpi na caniláng sundín ay ang "política de atracción" (politics of attraction).
Silá'y maguiguing marahás lamang capág silá'y unang sinalacay at cung súsuwayin ng mga catutubò o mga chino ang mga casundúan na caniláng pinagsumpaán maliban sa pagsirá ng capayapaan sa mga bayan at sa buóng capuluán.

Samantalang libo at milyún ang bilang ng mga catutubò at ibáng dumayo, tulad ng mga Chino, ang bilang ng mga Español sa Intramuros at sa buóng capuluán halos umaabót ng labíng-apat na libo (14,000) lamang.

Itó'y nañgañgahulugán na cung naguíng 'di macatuwiran ang carahasán ng mga Español at 'di sumasang-ayon sa canilá ang mga catutubò at ang mga Chino Cristiano, hindí sana tumagál ang caniláng paghahari ng halos apat na raáng taón sa capuluáng itó.

Ang carahasan ng mga Español ay lumabás sa panahón ng revolución (1872 at 1896) laban sa canila. Doón dumami ang bilang nilá dahil dumatíng sa capuluán ang halos limampúng libong (50,000) sundalo upang calabanin ang mga naghíhimagsic na mga catutubò.

Ang sanhí ng paghihimagsíc ay ang hinihilíng na mga reformang panlipunan at pang-gobierno ng mga catutubo na sumanib sa Liberalismo na pinairal ng mga Masón o ng Masonería. Kinalaban itó ng mga fraile na Español alinsunód sa pagcondená ng Iglesia Catolica na ang Masonería ay calaban ng Cristianismo at ng tunay na caligtasan ng táo sa mundo.

¿ANÓ ANG MASONERÍA?

Para sa mga hindí nacácaalam cung anó ang Masonería, pakingán natin ang sinasabi ng mga Papa sa Roma. Ayon sa Iglesia Católica, itó'y isáng samahán na lihim na gumágawa ng pacaná (plots) laban sa Cristianismo at laban sa economía ng mga Estado na ayaw magpaalipin sa canilá.

Ayon sa mismong Iglesia Católica, ang mga ritual ng Masonería ay hañgo sa mga ritual ng mga dating Judio na ayaw tangapín si Jesucristo bilang manunubús, o Mesías, na pinadalá ng Dios Amáng macapangyarihan sa lahát. May isáng dating Masón na Kanô, si Mr. B. Cadwallader (pinañganác na Protestante sa Dallas, Texas, pero sumanib sa Masonería ng siyá'y naninirahan sa Maynilà), na nagbulgár na ang ritual ng samaháng itó ay naguiguing hawíg sa mga ritual ng Satanismo at ng "Black Mass" nitó cung saán sinasacrificio ang mga batà. Sinasabi din ng Iglesia Católica na ang mga nagpabagsác sa economía bago ang Revolución Francesa ay ang mga Masón na Jacobino at Iluminati na inorganizá mulá sa Frankfurth, Alemania nina Adam Weistraupt at Miles Rothchild, casama ang mga nagpapaútang na mga Judiong 5/6.

Tinuturo din na ang cumucontról ng mga pangmundóng mga banco at ng mismong economía, Corte Suprema, periódico, cine, at televisión ng EE.UU. ay ang mga Masón at Protestantemg Kanô na cadalasan ay mga Judio na rín.

Ang Masonería ay cinondená ng mga Papa sa Roma mulá 1735 pero ang pínacamasuguid na pahayág laban sa canilá ay ang Encíclica ni Papa León Trece, ang Humanum Genus, (Uri ng Táo), na pinalabás sa taóng 1884, panahón ni Rizal.

Ang pagcondená sa Masonería ay patuloy hangáng sa casalucuyan. (Tingnán ang mga nauucol na folleto ng Documentation Service ng Theological Centrum, na pínamagatang "Masonry", Vol. I, No. 9, September, 1988, 125 Pioneer St., Mandaluyong City, M.M.).

Sa cabiláng dakò, dapat lamang na pag-usapan ang Masonería at isama ang mga catañgían nitó sa pagtuturo ng casaysayan ng Filipinas at ng mga Filipino.

Ang mga mismong Masón ang siyáng nagpápahayag, sa caniláng pinatayóng relój sa harapán mismo ng bantayog ni Rizal sa Luneta, na malakí ang caniláng papel sa casaysayan ng revolución sa capuluán. Sabi nilá: "This memorial clock is the capstone on a century of Philippine Masonry and on the centennial of its highest achievements, the Philippine Revolution, the Philippine war of independence and the first Republic in Asia whose fighting standards carried the symbols of the Craft: the triangle, the sunburst and the golden eye." From "Perfection, light and wisdom". Enrique L. Locsín. Centennial Grand Master, 1998."

Guinagamit din nilá ang mga salita ni Presidente Emilio Aguinaldo sa caniláng pagpapahayág. At ang mga salitáng itó ay ang mga sumúsunod: "The successful Revolution of 1896 was Masonically inspired, Masonically led, and Masonically executed, and I venture to say that the First Philippine Republic of which I was its humble President, was an achievement we owe, largely to Masonry and the Masons. Emilio Aguinaldo y Famy."

Sa gayón, waláng dapat maghadláng sa canino mang maestro ng Historia Filipina cung palabasín ang papel ng Masonería sa mga capítulo ng paghihimagsíc laban sa España at sa mga capítulo ng carahasán na guinawá ng mga Kanóng WASP laban sa mga Filipinong tumaguyod sa Unang República na tumapos sa paghuli at pagpreso cay mismong Emilio Aguinaldo at sa patacsíl na paghuli at pagpatay cay Presidente Macario Sákay.

(4) ANG MGA CHINO.
POR LA INFLUENCIA ESPAÑOLA SE INTEGRABAN FELIZMENTE PARA HACERSE VERDADEROS FILIPINOS, PERO POR LA INFLUENCIA USENSE Y EL IDIOMA INGLÉS SE LES MIRA AHORA COMO EXTRANJEROS POR PARTE DE LOS INDÍDIGENAS.

Mapayapà ang cadalasang pagpuntá ng mga Chino sa capuluán. Nagcaroón lamang ng carahasán ang caniláng pagdayo noóng panahón ng mga Orang Dampuan sa bandáng 1400. Ang mga Orang Dampuan na Chino gustong sumali sa comercio ng maunlád na Sultanato ng Joló sa panahóng iyón at silá'y waláng pahintulot na nagtatág ng isáng centro ng cálacalan sa hilaga ng Mindanáo malapit sa bayan ñgayón ng Dapitan sa Zamboanga del Norte.

Dahil magandá ang caniláng biniventang mga tela, muebles, pagcáin, alhajas, at sandatà, dinayo ng mga mismong mga Moros ang caniláng centro. Nainguít dito ang mga autoridad na Moros at sinalacay ang canilang centro. Sinunog itó at pinágpapatay ang maraming mga comercianteng Chino. Ang mga naíwang mga Chino ay nagsipagbuclód at balíc na sinalacay ang Sulú at ang íilang mga centro ng cálacalan ng mga Moros bilang paghihigantí. Pagcatapos niyán, silá'y umalís sa Mindanáo. Dahil sa pañgañgalacal, nagfundár ng maliít na comunidad ang mga Chino sa lugar na ñgayón ay tinatawag na San Nicolás sa bandang Meisic at Divisoria. Finundár nilá ang comunidad na itó ng wala pa ang mga Español. Silá'y humalo sa íilang mga Tagalog at finundár ng caniláng mga mestizo ang comunidad ng Binundok.

Nang dumatíng si Legaspi, ang hari ng Binundok ay si Lakandula, isang mestizo Chino.

Nagfundár din ang mga Chino ng ibáng comunidad maliban sa Mayi-in-ila Kung-shing-fu. Ang ilán nitó ay ang Baé sa Laguna ngayón at sa Lam-ay sa Santa Ana.

Naguíng marahás lamang ang mga Chino cay Limahóng nang tinangcáng agawin nitó ang capuluán mulá sa Corona ng España.

Ang conting mga Español sa pamumuno nina Martín de Goiti at Juan de Salcedo ay lubusang tinuluñgan ng mga Tagalog, Capampañgan, at mga tagá-Pangasinán. Dahil diyán, napalayás si Limahong casama ang canyáng mga sacop.

Dumami ang mga Chino sa capuluán dahil sa comercio ng mga barcong Galeon na tinatág ng Hari ng España na hinilíng ni Legaspi. Ang mga productong Chino, (seda, porcelana, sandallas at ibá pa) ang siyáng naguíng pínacamalaking puhunan sa comerciong itó ng mga galeones na tumátawid sa mga láot ng Pacífico at Atlántico mulá Manila, Filipinas at Acapulco, México, at mula Veracruz (sa cabiláng daco ng México), at sa Cádiz, España, sa bandáng Atlántico.

Dahil sa caniláng pagdami mulá sa taóng 1565, pinahintulutan silá ng gobierno español na magtatág ng mga marangyâ at magarang mga "sector de mestizos" sa Vigan, Ilocos at Malolos, Bulacán, at ng mga marangyáng Parián sa Manila, sa Cebú, sa Iloílo (dating Yrong-yrong), sa Nueva Cáceres (sa Cabiculan), Calamba (Laguna), Lipa (Batangas), Santa Cruz (sa Laguna mulî), Lucbán (Tayabas, na ngayó'y provincia de Quezon), at ibá páng mga cabecerang pamprovincia ng capuluán. Ang tawag sa mga Chino na naguíng Católico ay Mestizo. Ang may dugóng Chino, Catutubò, at Español ay isang Mestizo terciado.

Naguíng marahás ang mga Chino ng tinangcá niláng agawin ang Filipinas sa España sa panamaguitan ng íilang mga pagsalacay at paghihimagsíc. Pero hindí sila nagtagumpáy dahil palaguing tumutulong ang mga catutubo sa mga pañgulong militar na Español. Ang dating 'di pagtitiwala ng mga catutubo sa mga Chino ay makikita sa casaysayan ng mga mismong Tagalog, Capampañgan, Ilocano, Bisaya at ng mga mismong Moros.

Habang naalís ng untí-untí ang 'di pagtitiwala sa mga Chino sa Filipinas, ang ganoóng 'di-pagtitiwala ay patuloy pa rin na umiiral, hangáng ñgayón, sa Indonesia.

Ang Indonesia ay isáng bansá ng mga Moros. Itóng 'di-pagtitiwala ng mga Moros na Indonesio sa mga Chino na humalo sa canilá, palaguing naúuwi sa pamamasláng ng halos calahating mga "Ethnic Chinese" sa Indonesia sa loób ng década 1990. Cung naghalo dito sa Filipinas ang dugó ng Chino at Catutubò, at patí na ang lahi ng mga mismong Español, ang paghalong itó ay nabuó dahil sa may mga Chino at Catutubo na naguíng mga mabuting Cristiano mulá pa sa simulá ng pagtatatág ng Estado Filipino noóng 1571.

Dahil sa paghalong itó, naguíng capansín-pansín ang influencia ng dugóng Chino sa maraming Filipino na siyáng dumadagdág namán sa cagandahan ng marami ding cababaíhan. Sa casalucuyan, ang maaaring puedeng ituring na carahasán mulá sa China ay ang waláng cataruñgang pag-agaw ng mga islang Spratley na pag-aari namán talagá ng Filipinas.

(5) ANG MGA INGLÉS.
SE LES RECUERDA POR SU SANGRIENTA INVASIÓN EN 1762-64 PERO TAMBIÉN SE LES RECUERDA POR ALGUNAS DE SUS BUENAS CONTRIBUCIONES COMERCIALES.

Sinalacay ng mga Inglés ang Manila noóng 1762. Marami siláng pinatáy at ninacawan na mga catutubo, mga Chino Cristiano, at mga patí mga Español.

Ang mga iglesia (simbahan sa Tagalog) sa Intramuros ay niluting nilá. Binucsán nilá patí ang mga nicho para tignán cung may nacatago itóng mga guintô at alhajas ng mga patáy. Naíwan silá sa Manila ng dos años hangáng silá'y umalís noóng 1764.

Hindí nilá nacuhang sacupin ang mga bayan at provincia sa paliguid ng Manila dahil kinacalaban silá ng mga Español sa malakíng tulong ng mga Catutubo. Pero may mga Chino na pumanig sa mga Inglés.

Sa Ilocos naman, sumanib din sa carahasán ng mga Inglés sina Diego Silang at ang canyáng esposa na si Gabriela. Pinabitay silá ng mga Español ng umalís na ang mga marahás na mga Inglés o Británico. Ang mga Chino na naguíng tacsíl ay pinarusahan din ng camatayan ng mga catutubò. Ang pagparusa sa mga tacsíl na mga Chino ng Binondo at Santa Cruz ay tinatawag ñgayón na "massacre" laban sa canilá, samantalang hindí binabanguít ang caniláng catacsilán ng pinanigan nilá ang mga sumalacay sa bansá mula sa Imperio ng mga Británico.

(6) ANG MGA HAPÓN O JAPONÉS.
LOS WASP USENSES CAUSARON SU INVASIÓN DE FILIPINAS EN 1942 Y SO PRETEXTO DE LA GUERRA, MACARTHUR Y MACNUTT CAUSARON EL SEGUNDO GENOCIDIO DE LOS FILIPINOS DE HABLA HISPANA.

Maraming Japón ang pumuntá at naíwan sa Luzón mulá pa noóng panahón nang hindí pa naitátatag ang Estado Filipino. Ang mga Japón na iyón ay nagsipaghalo sa tribu ng mga Igorote sa La Montañosa ng Cordillera.

Sa panahón ng Estado Filipino na pinamamahalaan ng Corona ng España, maraming Japonés Católicos ang nagsipaglipat sa Manila, lalo na sa mga distrito ng Pacò at San Miguel.

Ang mga Católicong Japonés ay pinagbawal ng Emperador ng Japón dahil sa pag-aacala na nilalapastañgan ng mga itó ang ibáng religión tulad ng Budismo at Shintoismo na umiiral din sa Japón. Naniniwala ang mga Japón na ang caniláng Emperador ay anác ng Dios ng Araw, at ayáw nilá na agawin itó sa paniniwala cay Cristo at cay Santa María ang ganóng pag-aacala.

Bagamát alám ng Emperador ng Japón na ang Catolicismo Cristiano ay dinádala ng mga misionero at fraile mula sa Filipinas, binantaán nitó ang pakikipagdigmá sa mga Español at Filipino na mga Católico. Pero, ang pagbabantáng iyón ay 'di natupád dahil namámatay palaguì ang mga Emperador na Japón, tulad ni Hideyoshi, bago nilá mapaghandaán ang pagsalacay sa Filipinas.

Nang masacop ng mga Americanong WASP ang Filipinas, ang galit ng mga Japón sa mga Católico ay nalipat sa mga Masón na mga Americano. Ang Masonería ay itinuturing ng Emperador ng Japón bilang isáng mapañganib na paniniwala dahil lihim nitó na pinaplano ang pagbagsác ng economía ng Japón sa pamamaguitan ng pagcontról ng mga Americanong WASP na Masón ng págpapadalá (supply) ng crudo sa Tokio.
Ang electricidad na nagpápatacbo ng mga fábricang Japonés ay umaasa sa crudo na ini-importa ng mga Japonés mulá sa mga bansáng Árabe. Ang mga barcong Japón ay dumádaan sa canal ng Singapore Straight na controlado ng mga Inglés at Kanó.

Dumádaan din itóng mismong mga barcong Japonés sa South China Sea ng Filipinas na controlado din ng mga Kaná at Inglés ng Hong Kong. Nang inipit ng pauntí-untí itóng "oil supply", o crudo, para sa Japón, nagsimulâ ang Pañgalawáng Digmaáng Pandaigdíg (World War Two, o Segundo Guerra Mundial) sa Asia. Binómbahan ng Japón ang Pearl Harbor, at nilusob ang Filipinas na iniwanan namán caagád ng mga Kanóng WASP dahil sa tacot sa Hapón.

Medio mapayapà ang pagpasoc ng Japonés sa Manila. Pinatatág ng mga Japón ang Pañgalawáng República ng Filipinas cung saán inalís nilá ang wicang Inglés bilang Wicang Oficial at pinaíral ang Tagalog bilang wicang pambansâ.

Pero napansín ng mga Hapón na ang pag-iisip ng maraming Filipino ay pumapanig pa rin sa mga Amerikanong WASP na tinuturing niláng matindíng calaban ng caniláng pambansáng economía. Hindí maintindihán ng mga Hapón cung bakit pumapanig pa sa mga Kanóng WASP ang caramihang Filipino samantalang dapat malaman ng mga itó ang carahasán at sucdulang calupitán ng mga Kanó sa canilá noóng nacaraáng digmaáng Filipino-Americano ng períodong 1898-1907.

Si General Artemio "El Víbora" Ricarte ay isáng pinuno ng hucbó ng Unang República na ayáw sumucó sa mga Kanóng WASP noóng 1900. Minabuti niyáng maglipát muna sa Japón que sa magpasailalim sa pámahalaán ng mga Kanóng WASP na tumagál hangáng 1942, panahón ng Hapón.

Nabubuhay si Ricarte sa Tokio bilang profesor ng wicang Español. Hiniñgí ni Ricarte sa mga Japón na tuluñgan ang mga Filipino na lumaya sa hawac pang-económico ng mga Kanô. Nagbalíc si Ricarte sa Filipinas casama ang mga fuerza ng Japón. Tinuring ni Ricarte ang mga Japón na tagapagligtás ng Filipinas sa paniniíl na pang-económico ng mga Kanóng WASP.

Sa períodong 1944-1945, at nang maramdamán na ng mga Japonés na silá'y matatalo sa pakikipagdigmá sa mga Amerikanong WASP, lumabás ang caniláng carahasán at calupitán laban sa mga Filipino dahil nacumbinsí silá na ang mga Filipinong maca-wicang Inglés ay 'di mapagcácatiwalaán bilang mga Asiano. At sa tiñgín ng mga Japón sa panahóng iyón, ang mga Filipinong educado sa wicang Inglés ay mga masasahol na mga alipin ng mga Kanóng WASP sa mga mabababang uri na waláng dignidad dahil mga aso, o mga tutà, lamang ng mga mananacop ng mga Kanô.

Sa cabilá nitó, at pagcatapos ng digmaang iyón, ang tulong económico ng mga Kanó na dapat maibigáy sa mulíng pagpapatayó ng economía ng Filipinas, binigáy muna sa mga Japón. Itó’y isáng matunóg na sampál sa mga Filipino sa cabilá ng caniláng paguiguing tuta ng mga WASP… Dahil diyán, lumagó ang economía ng Japón hangáng nadatnán nitó ang maguiguing isáng potencia económica (economic power) sa mundo.

Samantalà, ang economía ng mga Filipino ay pinabayaan na matuyó ng mga mismong Kanóng WASP. At bilang hudyát ng caniláng pag-ayáw sa pagtulong sa mulíng pagpapatayó ng economía ng Filipinas, pinipilit pa nilá na mañgutang ang mga Presidenteng Filipino sa caniláng mga banco, tulad ng World Bank at IMF, upang mapagperahan pá ang mga namumulubing Filipino.

Ipinalagáy pa nitóng mga Kanóng WASP sa Saligang Batás ni Cory Aquino ang provición laban sa industrialización ng Filipinas upang lalong umiral ang cahirapan sa capuluán at mapilitang lumuwás ang mga trabajador na mga Filipino sa ibá't-ibáng bansá bilang mga peón at mga alagád ng prostitución at ibá páng mga trabajong mababà at masahol. Maraming Filipino ang umúuwi sa bansá sa loób ng isáng ataúd dahil sa carahasán. Itó ang resulta ng colonización ng mga Kanóng WASP sa wicang Inglés na pilit na binúbundol sa cabataang Filipino.

At ang Presidenteng Filipino na ayáw sumunód ng pagdictáng WASP sa política ng capuluán, pinápasama nilá sa pamamaguitan ng pagpapataás ng gasolina at ng lahát ng bilihin sa bansá, casama ang pang-aataque sa canilá ng mismong mga periódico Filipino sa wicang Inglés na bayarín ng mga mananacop na mga Canong WASP.

Dahil sa hindí pinapaalám ng diario't televisión ang tunay na guinágawa ng mga WASP sa economía ng Filipinas, ang pinagbíbintañgan ng sámbayanang Filipino sa pagbagsác ng economía ay ang caniláng mismong Presidente at hindí ang mga tunay na salarín na siyáng mga tacsíl, doble cara, at matindíng mananacop na mga Kanóng WASP.

Dahil sa pagbibintáng sa Presidente, nahahatì ang táong bayan sa dalawáng partido, at silá'y nag-aaway sa pamamaguitan ng mga demonstración sa mga calle at liwasan. Dahil sa pag-unlád ng economía ng Japón, sanhí sa patacsíl na pagbigáy ng mga Kanóng WASP ng pera na dapat sana ibigáy pagcatapos ng digmaan, sa mga Filipino, cailañgang calimutan ñgayón ang mga carahasan ng nacaraáng digmaan ng 1942-1945.

(7) ANG MGA HOLANDÉS.

POR PROTESTANTES, LES ENFRENTÓ LA VIRGEN DEL ROSARIO Y DEJARON DE MOLESTAR A LAS ISLAS FILIPINAS.

Ang kiníkilala ñgayón na Indonesia, Malasia, at Brunáy ay colonia dati ng mga Portugués. Nang magsama ang mga kaharian ng Portugal at ng España bilang isang bansâ, napasailalim ng gobierno sa Maynila ang administrasyon ng buong Indonesia, buong Malaysia, buong Brunay kasama ang kalahati ng Ceylon malapit sa India at ang isla ng Formosa na siyang tinatawagñgayon na Taiwan.
Ang pagsama ng Portugal at España sa ilalim ng Haring Felipe, Segundo (II), tumagal ng otsenta (80) años mula sa pag-akyat ni Haring Felipe Segundo sa trono ng España at Portugal nuong 1545. Pero, ng maghiwalay ang Portugal sa España di tumagal at nawala sa mga Portugués ang Indonesia, (maliban ang Timor na tumagal na provincia ng Portugal hanggang 1975), ang Malasia ang Ceylon at ang Formosa.

Ang territorio ng Filipinas pagcatapos ng paghihiwaláy ng dalawáng trono ay ang pangcasalucuyan. Pero casama nitó ang Sabá, ang Islas Marianas at Guam, ang Marciales, ang Islas Palaus, ang Guadalcanal, at Santa Cruz sa bandang timog ng Pacífico (South Pacific).

Nang nawalá sa Portugal ang Indonesia at Malasia, bumagsak ito sa kamay ng mga Holandés o mga taong taga-Holland o Holanda na naguing bansang Protestante.

Ang Filipinas sa panahong iyon nagkaroon ng kaunlaran dahil sa komersiyo ng mga galeon. Ang Sulú bilang centro ng komersiyo sa Timog-Silañgan ng Asia ay bumagsak dahil ang halos lahat na kalakalan ng Asia ay dinadala na sa bagong sentro nito na siyang Maynila.

Maliban sa mga caravana ng mga komersiyante na lumalakbay ng matagal sa lupa mula China at India tuñgo sa Europa, ang mga galeon na nagdadala ng mga mismong kalakal mula sa Maynila sa México at America, at pagkatapos sa Europa, ay más matulin at nagbibigay ng más malaking ganansiya. Yan ang dahilan kung bakit tumagal ang komersiyo ng mga galeones ng lampas ng dalawang daang taon.
Pero, inggit na inggit ang mga Holandés sa kayamanan ng Filipinas na bigay ng "galeon trade". Gusto nila na ito'y mapasakanila kasama ang likas yaman ng capuluán. Yan ang dahilan kung bakit nilusob nila ang capuluán ng dalawampu't pitong (27) beses. Ang bawat pananalakay ay may kalupitan at karahasan na tiniis ng mga Filipino at ng mga mismong Español.

Pero ang naguing katapusang paglusob ng mga Holandés, kasama ang kanilang malupit na pagkatalo sa kamay ng mga sundalong Filipino at Español, ay ang ipinagdiwang hanggang ñgayon na "La Naval de Manila". Bagamat más marami ang mga barkong Holandés lumusob sa Bahiya ng Maynila, natalo ito sila ng dadalawang galeon ng mga Filipino at Español.

Ang isa nitong dalawang galeon, nilagyan ng altar ng "Nuestra Señora del Santísimo Rosario" at samantalang lumalaban ang mga sundalong Filipino at Español laban sa mga Protestanteng Holandés sinisigaw nila ang pagdasal ng banal na rosaryo sa Mahal na Birheng Maria.

Dahil dito, tinuturing ng Simbahang Católica ang pagkatalo ng mga lumulusob na Holandés na isang Milagro ng Mahal na Birheng Maria. Mula nuon, hindi na tinangkang agawin ng mga Holandes ang Filipinas sa España at sa mga mismong Filipino. Tuwing a doce ng Octubre, ipinagdiwang ng mga sakop ng Parroquia ng Santo Domingo, sa lunsod ng Quézon, ang fiesta at procesión ng La Naval de Manila.

(8) ANG MGA HINDU O MGA BOMBAY.
SU RESISTENCIA A LOS INGLESES BAJO EL CAUDILLAJE DE GHANDI LO DEBEN SEGUIR TODOS LOS FILIPINOS FRENE AL NECOLONIALISMODE LOS WASP USENSES.

Mapayapà ang pagpunta sa capuluáng ito ng mga kinikilala na mga Bombáy maskí ang dapat itawag sa canilá ay mga "Indio" na tagá India o mga Hindustán. Ang caramihan sa mga dumayo sa capuluán ay galing sa isáng lunsod ng India na ang pañgalan ay Bombay. Dahil dito, Bombáy ang tawag ng pangcaraniwang Filipino sa canilá.

Cung ang mga kiníkilalang Bombáy ay nagkaroón ng ano máng carahasan, nangyari itó ng silá'y maguíng sundalo ng mga Británico na lumusob sa Filipinas noóng 1762. Ang tawag sa mga Bombáy na iyón ay Sepoy. Lumaban silá ng waláng gana sa mga sundalong Filipino ni Gobernador General Simón de Anda dahil alám nilá na waláng justificación ang paglusob ng mga Inglés sa bansâ at Estado ng mga Filipino na sa panahóng iyón ay nasa-ilalim ng Corona de España.

Sa dalawáng taóng iguinugol nilá sa Maynila bilang mga sundalong Inglés, ang guinawá ng caramihan sa mga Sepoy ay iwanan ang caniláng servicio sa mga Británico at magtago sa bayan ng Caintâ cung saán silá'y tuluyan na naiwan at nagsipág-asawa ng mga babáeng Tagalog. Ang caniláng lahì ay mapápansin hangáng sa casalucuyan sa mga íilang naninirahan sa bayan ng Caintâ, Rizal.

Ang mga modernong negocianteng Bombáy mulá sa casalucuyang India ay mga táong madalíng lapitan at matiagá sa conting pagpapaútang sa madláng Filipino. Ang caramihan ay mga táong educado at may tiagáng magbucás ng mga tindahan at bazar sa Filipinas na mukháng cumocompetencia sa mga negocianteng Chino.

Ang capayapaan sa ugali ng mga Bombáy o taga-India ay makikita sa revolución na nilunsád ni Mahatma Gandhi, ang caniláng líder espiritual at político, laban sa económicong pananacop (neocolonialismo) ng mga imperialistang Inglés o Británico. Nang nasa-ilalim ng United Kingdom, o Gran Bretaña, ang India at Paquistán bilang isáng dambuhalang colonia, malakí ang kita ng indústria sa tela (cotton, linen, etc.) ng Inglaterra sa mga Bombáy. Ang halos apat na raáng milyóng Indio ay nagdádamit ng tela mula sa Inglaterra (U.K.) na biníbili nilá sa mga negocianteng Inglés o Británico.

Sa panahón ng Estado Filipino na pinamahalaan ng Corona, ang guinawá ni Mahatma Ghandi ay payúan ang caniáng mga cababayan na bawat isá sa canilá ang maghabi ng sarili niláng tela sa pamamaguitan ng isáng gulóng na panghabi. Silá na mismo ang cumucuha ng sariling "cotton" sa "cotton flower" na sinasaca din sa India, at silá na mismo ang naghabi ng caniláng mga tela upang maiwasan ang pagbilí ng mga tela mulá sa Inglaterra. Halos bumagsác ang indústria ng tela sa Inglaterra. Pinayo din ni Ghandi na magtiís muna silá sa 'di paggamit ng asín sa caniláng mga ulam upang bumagsác din ang indústria ng asín na hawac ng mga Inglés.

Pinayo din ni Ghandi na huwág manoód ng películang Inglés at Kanó sa caniláng mga cinehán, o makiníg ng músicang Inglés at Kanó sa mga binibilíng placa sa mga tindahan. 'Di tumagál at waláng kita sa India ang mga naturang película at placa. Pinayo din ng mga casama ni Ghandi na huwág pag-aralan at gamitin ang wicang Inglés.

Nagreclamo ang mga Inglés kay Mahatma Ghandi. Sinagót silá ni Ghandi na bíbili ng tela mula sa London ang mga kababayan niya sa condición na isaúli muna ang caniláng independencia. Cung hindí, waláng maaasahan ang mga negociong Inglés sa pera galing mulá sa mga naghihirap na mga taga-India.

Dahil ayáw malugui ng mga Inglés, binigáy nilá ang independencia at calayaan ng India. Ang gulóng panghabi (spinning wheel) ni Ghandi ay makikita ñgayon sa bandila ng malayang India. Ang lección dito ay ang pagcacáisa ng buóng bansâ.

¿Caya bang sundín ng mga Filipino itóng halimbawa ng pagcacáisa ng India upang malutasán ang pañgañgalipin ng economíang Filipino sa dictá ng mga kilaláng mga neocolonialista?

============ ========= ========= ========= ======

BREVE HISTORIA DE LA LITERATURA FILIPINA EN ESPAÑOL
Por Guillermo Gómez Rivera
De la Academia Filipina de la Lengua
Correspondiente de la R. A. E.

La primera interrogación que se presenta siempre viene a ser: ¿Cuál es la original literatura filipina?

Es de comprender que esta confusión surja porque hay una literatura filipina en inglés, a raíz del neocolonialismo de los WASP usenses. Existe otra literatura filipina que está en el actual idioma nacional a base del tagalo. También existen literaturas filipinas en idioma bisaya, en idioma ilocana y en, por lo menos, diez otras lenguas más.

Para aclarar esta confusión nos vemos obligados a explicar el origen del concepto de lo filipino. Y hemos de señalar que dicho conceptó vino a ser al establecerse el Estado Filipino bajo la Corona de España el 24 de junio de 1571 con la fundación de Manila como la cabecera de ese mismo Estado en la Isla de Luzón.
En 1599 se celebró un sínodo en Manila a la que se pidieron asistiesen los principales que representaban los ya existentes Estados Étnicos en este archipiélago para responder a la pregunta de si aceptaban, o no aceptaban, al Rey de España "como su natural soberano". (Vide: "La Hispanización de Filipinas" por John Leddy Phelan, 1952 reimpreso en Metro Manila por Cacho Hermanos, Inc., páginas 25 y 26. Preferimos citar esta fuente usense porque resume, aunque sea a regañadientes, lo que dicen varios documentos españoles sobre este suceso histórico.)

Al decir ‘Estados Étnicos" nos referimos a los ya existentes estados prehispánicos de los tagalos, los ilocanos, los pampangueños, los bicolanos, los bisayas, los lumad de Mindanao y los moros de los sultanatos de Joló y Cotabato. Cada uno de estos estados tenía, y tiene, su propia lengua nacional. El de los tagalos es el tagalog, (que es la base inicial de la propuesta lengua nacional filipina); el de los ilocanos es el iluku; el de los bisayas son el bisaya, a base del sugbuhanon, del hiligaynon y del winaray; el de los moros es el tausug y el de los lumad es un enjambre de vernáculos que podría denominarse maguindanao.
Cuando los principales de estos prehispánicos estados aceptaron al Rey de España como su natural soberano, integraron de hecho sus respectivos Estados Étnicos al recién fundado Estado Filipino bajo la Corona de España. Bajo el Consejo de Indias, el estado filipino era una colonia de España, pero luego, bajo el Ministerio de Ultramar, Filipinas vino a ser otra provincia de ultramar de España con Cuba y Puerto Rico.

Manila, "la muy noble y la muy leal ciudad", vino a funcionar como el asiento del gobierno central que tenía al castellano como su primera lengua oficial. Decimos primera porque el tagalo, el bisaya y el ilocano funcionaban como auxiliares idiomas ofciales.

De esta situación nace la literatura filipina que dividimos en cuatro etapas principales. La primera es la formativa, la segunda es la de crecimiento, la tercera es la de la plenitud y la cuarta es la de la decadencia, causada como es natural por la supresión del idioma castellano para dar paso a la imposición forzosa del idioma inglés.

* La primera etapa tuvo como autores a peninsulares emigrados al archipiélago y a los chinos cristianos admitidos como subjetos españoles.

Los principales autores de esta etapa formativa empezada en 1593 con la introducción de la imprenta son: Antonio de Morga (cronista penincular), Antonio Pigafetta (cronista italiano) y los chinos cristianos: José María Nicaisay (1616,poeta), Juan de Vera Kenyong (1593,poeta e impresor), Tomás Pinpín (1608, poeta, gramaturgo, autor de la primera gramatica catellana para tagalogs, e impresor tipográfico),Tomás Chuidian (1613, poeta), Carlos Calao ( 1614, poeta) y Fernando de Bagongbantâ (1608, poeta y traductor).

* La etapa de crecimiento siguió a la de la formación y sus autores fueron Luis Rodríguez Varela (1814,poeta y ensayista, los présbiteros Mariano Gómez, José Burgos y Jacinto Zamora y muchos otros más como los peninsulares y criollos Juan Álvarez Guerra, Navarro Capuli, Pablo Feced, Francisco de Cañamaque, etcétera.)

* La etapa de la plenitud tiene por autores principales a Pedro Paterno, José Rizal, Marcelo H. del Pilar, Fraciano López Jaena, Antonio Luna, Gregorio Sansiangco, Apolinario Mabini, en su primera onda y a Cecilio Apóstol, Jesús Balmori, Teodoro M. Kálaw, Macario Adriático, Tirso de Irrureta Goyena, hasta llegar a Pacífico Victoriano, Manuel Bernabé y a Claro M. Recto entre tantos otros.

* La etapa de la decadencia tiene por autores y escritores a Manuel Briones, Antonio Serrano, Benigno del Río, Enrique Fernández Lumba, los hermanos Gómez Windham, Emeterio Barcelón y Barceló Soriano, Flavio Zaragoza Cano, Antonio María Cavanna, José Santos Socorro, Aurelio Locsín, Teodoro Valdés Bacani, Francisco Zaragoza Carrillo y tantos otros.

El número total de autores filipinos en español rebasa los ocho mil. Y sus obras pueden formar una enorme biblioteca de primera fuerza.

Entre los autores que todavía quedan en pie hasta estas fechas, tenemos a Edmundo Farolán Romero, a Federico Espino, Mariano Loyola, Concepción Huerta, y a Antonio Fernández Pasión.

Guillermo Gómez Rivera is a Hispanic Academic in the Academia Filipina, Manila

=*=*=*=*

Estos son unos artículos del escritores Alejandro Lichauco y Guillermo Gómez Rivera. El artículo del Señor Lichauco fue anotado del Señor Gómez. Estos son artículos sobre la situación política actual y su relación a la historia filipina. Hay traducciones en tagalo e inglés (también corregí algunas palabras y frases en las partes Tagalas, así como su ortografía). PEPE EL JEFE =)